Over ons

In 2020 vierde Plint haar veertigjarig bestaan. Het begon destijds met een paar enthousiaste leraren die posters verkochten om geld op te halen voor een theaterstuk dat ze wilden brengen. Van dat theater kwam niets in huis, maar de posters bleken een succes. De naam Plint verwijst, volgens de site, naar de theaterterm ‘plint’ als ‘een opstapje naar het podium’. Ik ken dat woord niet en ik heb ook nooit een opstapje tussen de coulissen gezien. Mijn zus de actrice had er ook nog nooit van gehoord. Vanuit de zaal zijn er trappetjes, maar in de Van Dale heeft het woord ‘plint’ niets met theater te maken. Misschien mag het net zo’n betekenis hebben als het woord ‘plintladder’, wél genoemd in de Van Dale: een verzonnen term voor iets wat alleen in de verbeelding bestaat. Zou Plint zo heten omdat het geen opstapje naar een podium is, maar naar de verbeelding? Waar de woorden vrijelijk de ruimte krijgen en de beelden beter doen kijken? En ja, dan zijn er natuurlijk ook de plinten die verbindingsstrepen vormen tussen wand en vloer, dichtbij drempels die nooit te hoog mogen zijn, net zoals Plint de drempel naar poëzie en kunst laag wil houden.

Want dat doen de mensen van Plint, en ze doen het eindeloos gevarieerd en verrassend, gedurfd en buiten de lijntjes kleurend. De rijke productie, die allang niet meer alleen uit posters bestaat, straalt enthousiasme en energie uit, zin voor schoonheid, vrolijkheid en diepgang. En letterlijke toegankelijkheid dus, want het is mooi als je beeldende kunst en poëzie zomaar ergens kunt tegenkomen, als de woorden je aanspreken in de lange gang van een school, of in een wachtkamer, op een raam, of op een digibord. Dan kun je even de ruimte en de tijd nemen om op een ander been te worden gezet, om uit het gedoe van alledag te worden gehaald, om verrast te worden. En heel veel kinderen die de kracht van zulke woorden en beelden niet van thuis uit meekrijgen, krijgen ze mee van Plint. Dat dit een duidelijk streven van hen is, blijkt ook uit de samenwerking met Jarige Job, een stichting die tienduizenden door armoede geïsoleerde kinderen op een verjaarspakket trakteert. Daarin kunnen ze dan bijvoorbeeld een exemplaar van het tijdschrift ‘Dichter’ vinden, nog zo’n enthousiast initiatief. Het is in de sterk commercieel geworden kinderboekenwereld niet eenvoudig meer om een kindergedichtenbundel uit te laten geven, maar het tijdschrift DICHTER. stimuleert al die dichters voor kinderen om door te gaan, stimuleert een jonge illustrator om er een prachtig nummer van te maken, en stimuleert kinderen en volwassenen om al die stemmen te ontdekken en hun verbeelding, hun wereld, hun gedachten terug te vinden in lyrische vorm. En hopelijk nog eens zo’n vers uit het hoofd te leren, om eens niet tablet of smartphone, maar het eigen hoofd op te laden. 

Vandaag brengen we hulde aan Plint, aan directeur Mia Goes, aan al die ideeën. Want ergens drinkt iemand uit een beker en leest er woorden op: ‘Vergeet je niet te leven, dacht ik laatst’. En ergens laat een jongetje zich op een school vangen door de kleuren van een poster en de zwierig geschreven titel ‘Liefste’. En ergens laat een man na een stormachtige winterdag zijn ogen nog even over zijn kussen gaan, met dat gedicht ‘Zomerochtend’. En ergens schrijft een meisje een gedachte in een notitieboekje alsof ze die doorgeeft aan de geschilderde vogel in een hoek van de bladzij. En ergens kijkt iemand met Nederlands als tweede taal naar het uitzicht en leest dan wat het gedicht op het raam zegt: ‘Alsof je een plek bereikt / Om je heen kijkt en weet / dat je thuis bent’. En ergens ontdekken net aangeschoven tafelgasten op de placemats onder hun bord de woorden ‘proeven aan de bron’. En ergens houdt een weduwe een servet vast met de woorden ‘het geluk moet ergens en ooit zijn omdat wij dit / ons herinneren en dit ons herinnert’. En ergens wil iemand gehaast zijn agenda in zijn tas stoppen, maar leest nog net op het omslag: ‘Er is hier. Er is tijd’.

En ver weg in Sydney snijdt mijn broer ’s ochtends brood op een broodplank met zijn moerstaal erop. Hij heeft de woorden al vertaald voor zijn Engelstalige vrouw.

‘(...) jouw lach. En de ochtend, licht als een lieveheersbeestje, dat landt op mijn arm’.

Er is hier, er is tijd, om trots te zijn en te vieren dat zoveel mensen van zoveel leeftijden zoveel woorden en beelden konden en kunnen tegenkomen!

Joke van Leeuwen 

Laudatio, uitgesproken op 27 januari 2018 
bij de de uitreiking van de Visser Neerlandiaprijs aan Mia Goes, directeur van Plint.